اعطای عزت نفس به کودکان

روش‌های ساده و کاربردی اعطای عزت نفس به کودکان زیر ۱۰ سال: از فداکاری‌ها و از خودگذشتگی‌های خود برای فرزندتان، کمتر سخن بگوئید. به او بگوئید اگر کار مهمی برایش کرده اید، در عوض لذت بیشتری برده اید.
 
* فرزند خود را همان طور که هست بپذیرید ؛ نه آن گونه که شما دلتان می خواهد. اینگونه است که به او عزت نفس می دهید، اینگونه است که به او امکان شکوفا شدن خود می دهید، اینگونه است که به او کمک می کند تا خودش باشد، خود خود خودش. نه آنچه دیگران می خواهند
 
* تو می توانی را هیچگاه فراموش نکنید! همواره این بینش را به فرزندتان القاء کنید: میدانم که تو از عهده ی انجام دادن آن بر می آیی. و هیچ چیز لذت بخش تر از دوچرخه سواری یک پدر و پسر در عصر یک روز جمعه در پیست دوچرخه سواری نیست. از فرصت های با هم بودن، جهت ارتقای عزت نفس کودکتان استفاده کنید.
 
* از فداکاری‌ها و از خودگذشتگی‌های خود برای فرزندتان، کمتر سخن بگوئید. به او بگوئید اگر کار مهمی برایش کرده اید، در عوض لذت بیشتری برده اید.
 
* در اکثر موارد او را در انتخاب و تنظیم لوازم شخصی اش آزاد بگذارید؛ مثل رنگ لباس، شکل و اندازه ی کیک تولد، جمع و جور کردن وسایل اردوی یک روزه، بستن ساک استخر.
 
* با اینکه آدامس برای دندان کودکتان ضرر دارد، ولی گاهی می تواند درمان خوبی برای بسیاری از کج خلقی ها، بهانه گیری ها، یا بی حوصلگی های او باشد.
 
* یاد گرفتن و انجام دادن اغلب ورزشها به خصوص ورزش شنا، عزت نفس فرزندتان را افزایش می دهد. و رفتار شما با همسرتان، موثرترین الگو برای فرزندتان می باشد. این روابط، الگویی است برای درک کودکتان از برقراری ارتباط درست و شایسته.
 
* کشف استعداد و علائق فرزندتان، کار دشواری نیست ؛ کافیست به چیزهایی که او را به وجد می آورد و با هیجان از آن سخن می گوید توجه کنید. در مقابل بدانید آن چیزی که حوصله اش را سر می برد و کمتر از آن حرف می زند، مورد علاقه اش نیست ؛ هرچند شما عاشق آن موضوع باشید و با تمام وجود بخواهید فرزندتان در آن چیز موفق گردد.
 
* مدرسه ی فرزندتان و هر آنچه مربوط بدان است را جدی بگیرید! هر سال در اولین روز مدرسه از او عکس بگیرید. اگر قرار است به مدرسه یا پایه ی جدیدی برود، روز قبل همراه با هم به آن محل سر بزنید و با این کار، از تشویش هایش بکاهید. نسبت به علاقه و هیجان فرزندتان نسبت به معلم تازه و دوستان جدیدش حساس باشید.بهتر است یک عکس شاد و مفرح از خودتان، همسرتان و فرزندتان در میان شما انتخاب کنید و در تصویر زمینه ی تلفن همراه، یا پس زمینه ی رایانه قرار دهید. اینگونه به او نشان می دهید که برایش اهمیت خاصی قائل هستید. به او یاد دهید که با هر چیز - چه خوب و مطلوب، چه بد و نا خواسته – درست رفتار کند: قدر خوبی ها را بداند و قادر به تحمل یا تغییر بدیها باشد ما خود را ملزم بدانید که در جلسات اولیاء و مربیان مدرسه‌ی کودکتان شرکت کنید.
 
* هیچ کدام از ترس‌های کودکتان بی دلیل نیست. اگر از ارتفاع یا از پله برقی می ترسد، او را مسخره نکنید. به دنبال علت و رفع مشکل باشید! البته بدانید که اکثر ترس های معمولی، دلیل منطقی ندارد و می تواند طبیعی، اقتضای سن، یا ناشی از تقلید باشد. مثلا: تقلید از والدین یا تقلید از شخصیت های تلویزیونی.
 
* به فرزندتان بفهمانید که وجود برخی روزهای ناخوشایند در زندگی، امری طبیعی است.
 
* یکسری از کارهای خانه را به کودتان واگذار کنید و با این روش او را مسئولیت پذیر بار آورید. مثل: غذا دادن به ماهی قرمز، آب دادن به گلدان‌ها.
 
*هنگام ترک منزل شخصا از کودکتان خداحافظی کنید، هنگام آمدن به خانه شخصا با او دست دهید. در رابطه با احساسی که دارید و اتفاق هایی که در بیرون از منزل برایتان رخ داده است با او صحبت کنید.
 
* هرگاه خطایی از شما سرزد، از فرزندتان عذرخواهی کنید.
 
* در جشن تولد هنگام باز کردن کادوها، وقتی نوبت به کادوی شما رسید، نام کودکتان را به عنوان کادو آورنده بیاورید. البته بهتر است در هنگام خرید کادو هم نظر او را جویا می شدید.
 
* هرگاه میان دو چیز شک داشتید که مثلا این رنگ روسری را بخرم یا آن رنگ را، این انتخاب را به عهده ی کودکتان بگذارید. مطمئن باشید هربار که آن روسری را به سر می کنید، او را سرشار از شعف خواهید کرد.
 
* تازگی ها در شهربازی ها و برخی پارکهای شهر، تصویر یا کاریکاتور بچه ها را نقاشی می کشند، یا عکس بچه ها را روی تی شرت می اندازند، یا روی صورت بچه ها نقاشی می کشند. اگر فرزندتان نسبت به داشتن اینها علاقه نشان می دهد، بی تفاوت از کنارش نگذرید.
 
* رویدادهای مهم زندگی فرزندتان را در یک تقویم کوچک از ابتدا یادداشت کنید. مثل: روزی که توانست خودش به تنهایی بنشیند یا راه رود، روز دندان در آوردن، روزی که توانست بگوید: مامان ، روز و سالی که به کلاس ژیمناستیک رفت...
 
* سعی کنید احساسات درونی خود را بروز دهید و از کودکتان هم بخواهید از احساسات و افکارش برای شما بگوید.
 
*عکس کوچکی از فرزندتان را همیشه همراه داشته باشید. بهتر است یک عکس شاد و مفرح از خودتان، همسرتان و فرزندتان در میان شما انتخاب کنید و در تصویر زمینه ی تلفن همراه، یا پس زمینه ی رایانه قرار دهید. اینگونه به او نشان می دهید که برایش اهمیت خاصی قائل هستید. درباره ی اینکه خیلی کار دارید و باید این کارها را انجام دهید برایش توضیح دهید. بهتر است بگوئید: خیلی دوست دارم تمام مدت با تو باشم ولی باید کارهای خانه را هم انجام دهم، اگر کمی به من کمک کنید، زودتر با هم بازی می کنیم.
 
* اگر هنگام کار منزل، کودکتان دست شما را گرفت و از شما خواست تا با او به اتاقش روید و همبازی اش شوید، از این درخواست استقبال کنید. اگر کارتان زیاد است و در آن لحظه نمی توانید با او بروید، برای کودکتان توضیح دهید که: الان نمی توانم با تو بیایم اما اگر فقط ۵ دقیقه صبر کنی، حتما با تو خواهم آمد. اگر هم در آن لحظه می توانید بروید اما باید زود برگردید، حتما این کا را انجام دهید و بعد به او بگوئید که: امروز صبح خیلی کار دارم، ولی قول می دهم تمام عصر را با تو باشم . درباره ی اینکه خیلی کار دارید و باید این کارها را انجام دهید برایش توضیح دهید. بهتر است بگوئید: خیلی دوست دارم تمام مدت با تو باشم ولی باید کارهای خانه را هم انجام دهم، اگر کمی به من کمک کنید، زودتر با هم بازی می کنیم .
 
* اگر موقعیتی پیش آمد، بگذارید فرزندتان چیزی به شما بیاموزد.
 
منبع: روانشناسی کودک، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396